Vanaf het drielandenpunt loop de Nederlands-Duitse grens in noordelijke richting en de Belgisch-Duitse grens in zuidelijke richting. Ooit was het drielandenpunt een soort vierlandenpunt, vanwege het neutrale gebied Moresnet.
Op 13 mei 2023 bracht ik al een hernieuwd bezoek aan het drielandenpunt. Onderweg naar de grens van Moresnet kon ik daar niet omheen.
Het is vermeldenswaardig dat de Belgisch-Nederlandse grenspaal 1 niet op de Belgische grens staat, maar een meter of 50 noordelijker, vlakbij de Nederlands-Duitse grens.
Daar staat hij sinds 1928. Op het drielandenpunt zelf, de locatie waar grenspaal 1 eigenlijk zou moeten staan, staat paal 193/1032.
1
1 (2002)
1 (2023)
Op 18 mei 2023 vervolg ik mijn wandeling langs de grens, samen met Ruud.
Vanaf grenspaal 1 loopt de Belgisch-Nederlandse grens naar het westen. Er loopt een pad over de grens, het eerste stuk is gemakkelijk.
Na een paar honderd meter verschijnt tussensteen 1-A en nog iets verderop staat grenspaal 2.
1-A
2
2
Aan de overzijde heeft steen 3-A gestaan, maar die is al lang geleden verdwenen onder de weg en naar verluidt bewust ingegraven op de eigenlijke locatie.
Hier ook een mooi voorbeeld van een "asfaltbotsing".
Steen 3-B staat een eind verderop aan het wandelpad.
3
3
3-A
3-B
4
4
4-A
5
5
5-A
5-B
6
6
6-A
Terwijl ik de foto maak schiet er een zwijn weg, het weiland in.
We lopen verder over de golfbaan, waar een legale wandelroute overheen loopt. Achter de camping staat paal 7-A, waar de grens de beek weer verlaat.
7
7
7-A
Grenspaal 9 staat vlakbij paal 8, maar dan aan de westelijke zijde van de Geul. 40 meter lang is de Geul de grens.
Paal 9 staat tegenwoordig in een natuurgebied en is daardoor niet zo makkelijk bereikbaar. Een foto vanaf de overkant vind ik ook prima.
8
8
9
9
Op 25 november 2023 staat mijn missie naar grenspaal 10 op het programma. In de zomer kon ik hier geen geschikte toegangsroute vinden. De paal staat best een eindje van de paden af.
Nu loop ik vanaf de Nederlandse zijde over het weiland naar de bosrand, waar ik nog een hek en dichtgegroeid bosje moet trotseren.
Ik loop ook nog even op en neer naar de tussenstenen 9-A en 10-A. Vlak voor 10-A staat een bankje, wat er op lijkt te duiden dat hier ooit een openbaar wandelpad heeft gelopen.
Er is ook een tussensteen 10-B, maar vanwege mijn ireële (?) angst voor boer(derij)en besluit ik die over te slaan en over dezelfde route terug te lopen.
9-A
10, bijna daar
10
Bankje
10-A
10-A
10-B
Terug op 18 mei 2023, waar ik paal 11 wel weer probleemloos kon vinden, in het plaatsje Klein-Kuttingen.
11
11
Bij het vaststellen van de grens na 1839 werd gekozen om in Klein-Kuttingen de "grote weg" te volgen in plaats van de oude gemeentegrens.
Het meest zuidelijke punt van Nederland had dus nog zuidelijker kunnen liggen.
12
12
12
Grenspaal 12 heeft twee tussenstenen, die ik in mei nog niet bezocht. Op 25 november 2023 liggen ze wel op de route.
12-B staat op een camping, waarvan het hek gesloten is. Daar moet ik dan juist in de zomer nog maar eens terugkomen...
12-A
12-B
Op 18 mei 2023 liepen we van grenspaal 12 rechtstreeks naar paal 13 en tussensteen 13-A.
Die staan er mooi bij, aan een weinig gebruikte zandweg
13
13
13-A
De palen 14 en 15 vond ik al op 7 augustus 2022 samen met Jules, toen het grenspalenvirus net was ontstaan
14
15
De grens tussen Nederland en België heeft een stuk minder tussenstenen dan de grens tussen Nederland en Duitsland. Er is echter een uitzondering, want tussen steen 15 en 16 zijn in 1978 maarliefst 29 steentjes geplaatst naar aanleiding van een grensconflict met een boer. Een deel van deze paaltjes heb ik op 18 mei 2023 gevonden, evenals de oudere tussenpalen 15-A en 15-B. Van de 29 kleine paaltjes heb ik er toen 12 terug kunnen vinden. De paaltjes 15-1 en 15-2 kon ik toen om te beginnen vinden, wat op zich niet niet slecht was gezien het feit dat ik toen geen idee had waar ze stonden.
15-1
15-2
15-3
15-4
15-5
15-6
Herfst
15-7
15-8
15-9
15-10
15-11
15-12
15-A
Steentjes 13 t/m 16 volgden in november. Paaltje 14 staat als enige aan de Belgische zijde van de afscheiding. Het kost me redelijk wat moeite deze te bereiken, maar als ik eindelijk een plek heb gevonden waar ik wel onder het hek door kan kruipen blijkt dat precies ter hoogte van het paaltje te zijn.
15-13
15-14
15-14
15-15
15-15
15-16
De volgende steentjes, 17 t/m 22, lukten allemaal goed in mei.
15-17
15-18
15-19
15-20
15-21
15-22
Daarop aaasluitend de oudere tussensteen 15-B, ook geen probleem in mei.
15-13
15-14
15-14
15-15
15-15
15-16
15-17
15-18
15-19
15-20
15-21
15-22
15-B
23 t/m 26 bewaarde ik voor november. Deze zijn zonder coördinaten ook wel erg lastig te vinden. Vooral paaltje 25 is zelfs met coördinaten nog lastig te vinden.
15-23
15-24
15-25
15-26
De laatste drie steentjes uit de reeks had ik wel al in mei kunnen vinden.
15-27
15-28
15-29
Grenspaal 16 was weer één van de eersten palen die ik bezocht, op 7 augustus 2022 al. Toen nog niet bewust van het bestaan van tussenstenen.
15-23
15-24
15-25
15-26
15-27
15-28
15-29
16
De tussenstenen 16-A en 16-B bezocht ik pas op 25 november 2023. 16-A staat aan een rustig weggetje, 16-B aan de rand van een bos, waar een publiek wandelpad langsaf loopt. Het is een buiige dag, er trekt er toevallig net een over als ik bij steen 16-B sta.
16-A
16-A
16-B
16-B
Bij grenspaal 17 begon mijn liefde voor het grenspalenzoeken destijds op 6 augustus 2022, ook al zagen we de paal slechts van een afstandje.
Wij liepen toen door de weilanden aan de oostzijde van de Gulp naar de slijpsteen van Slenaken, die in een bosje staat nabij grenspaal 17. De grenspaal staat (inmiddels) echter aan de overzijde van de Gulp
17
17
Op 4 juni 2023 begin ik mijn wandeling vanuit Slenaken bij de hulpsteen 17-A, aan de Grensweg/Nurop. Die ligt op zijn kant in de beek
Vervolgens loop ik een eind om naar paal 18. Dat had misschien ook best door het weiland gekund, hoewel ik hier dan over een dubbel prikkeldraadhek had moeten klimmen.
17-A
17-A
18
18
19
19