In het vorige deel volgde ik de grens van het drielandenpunt in Vaals tot nabij Eijsden. In dit deel lopen we verder om Eijsden en Maastricht heen.

---

Op 25 juni 2023 begin ik mijn wandeling bij grenspaal 38, waar ik de vorige keer eindigde. Een paar weken geleden stond het gras hier nog erg hoog, maar er is nu gemaaid, dus is de paal nu een stuk makkelijker bereikbaar. Deze paal stond ooit aan de Withuisstraat, waarvan het laatste deel tegenwoordig niet meer bestaat. Over de Withuisstraat loop ik naar Moelingen. Waar de grens afbuigt van de weg staat deze paal 39. Er zijn ook drie tussenstenen op knikpunten in de buurt. Deze zijn allemaal via de openbare weg bereikbaar. 39-B is wel goed verstopt in een haag. Grenspaal 40 staat midden in de weilanden. Vanuit het oosten is er een toegang, die zo te zien nooit meer gebruikt wordt. Meteen na het poortje is er alsnog een stuk prikkeldraad en een waarschuwing dat er stieren op het land kunnen staan. Ik ben vaak ook tevreden met een foto op afstand, dus die maak ik hier een. Het is een stukje omlopen naar grenspaal 41. Die staat dicht bij de plek waar de spoorlijn Maastricht - Liège de grens kruist. Er is weinig van te zien hier. Eijsden hoort technisch gezien min of meer bij het Belgische spoornet. De spanningssluis waar de bovenleiding wisselt bevindt zich pas ter hoogte van Gronsveld. De treinen rijden hier ook nog links, zoals in België gebruikelijk is.
In beide richtingen kruist hier één stoptrein per uur de grens. Het is de bedoeling dat de drielandentrein van Arriva hier gaat rijden, maar België is wat conservatief op spoorweggebied. De route naar grenspaal 42 loopt tussen wat maïsplanten door, waar je weliswaar prima doorheen kunt lopen zonder schade aan te richten, maar toch was ik verrast om te ontdekken dat hier ook een geocache ligt. Bij grenspaal 43 tref ik weer een Eijsden-Margratense gemeentepaal.
An de toegangsweg naar Navagne staat paal 44 in de akker en iets verderop de tussensteen 44-A in de berm. Hier was ooit een Spaans fort, dat men wellicht weer zichtbaar wil maken in het landschap. In 2018 lukte dat al door de droogte, dus misschien dit jaar ook wel... Bij grenspaal 45 bereiken we de Maas. Dit is dan de eerste dubbel uitgevoerde grenspaal vanuit Vaals, hoewel de Belgische paal niet expliciet in het oorspronkelijke proces verbaal vermeld lijkt te worden.
Ik loop via de stuw naar de Belgische grenspaal 45. Die laat zich veel moeilijker vinden dan verwacht. Hier is in recente jaren een nieuw wijkje verschenen en deze grenspaal staat nu in iemands achtertuin. Ook grenspaal 46 is dubbel uitgevoerd. De Belgische paal staat op een mooi plekje dat lastig bereikbaar is in de zomer, hoewel er een paadje naar toe loopt. De grillige Maasoever is pas van recente jaren.
De paal aan de Nederlandse zijde stond ooit op een eiland dat al lang geen eiland meer is. Ter compensatie voor de moeilijke Belgische paal 46 maak ik hier een foto vanuit België. Ik loop over de Belgische oever verder naar grenspaal 47. Die staat daar waar vroeger en nu ook weer een voetpont naar Eijsden overvaart.
Van die voetpont maak ik gebruik om weer aan de Nederlandse zijde van de Maas uit te komen. Daar staat de Nederlandse grenspaal 47 alsook een moderne gemeentepaal. Omwille van de warmte (het loopt weer tegen de 30 graden) besluit ik er voor vandaag een einde aan te breien en terug naar het station te lopen.

---

Op 6 augustus 2023 breng ik op de terugweg vanuit Visé een bezoekje aan de Nederlandse paal 48, die wat noordelijker aan de Maas staat. Deze paal is eind 2018 herplaatst na een grenswijziging. De grens meanderde hier nog altijd, maar de Maas al jaren niet meer. Dat leverde nogal eens overlast op waarbij ingrijpen lastig was vanwege de staatkundige situatie. Nu is de grens gelijk getrokken met de huidige loop van de Maas.
Een bordje van de republiek Snoravia herinnert nog aan deze periode.
De Belgische paal 48 is verwijderd en moet nog eens herplaatst worden.

---

Op 2 juli 2023 begin ik op het noordelijkste punt van Wallonië. Dat is een rustige grensovergang, waar weliswaar een Waalse busdienst vanuit Maastricht overheen rijdt. Niet heel frequent, zoals gebruikelijk in Wallonië, maar door een goede timing kan ik daar mooi gebruik van maken en bijna op de grens mijn wandeling beginnen. Het is maar goed dat de grenspalen een herkenbare kop hebben, want de beplanting rond grenspaal 49 is vrij ondoordringbaar. De grens is ook mooi te herkennen in de bestrating :-) Ik doe bijna 20 minuten over de 35 meter die tussen paal 49 en 50 zitten. De reden daarvoor is dat er een steile wand tussen deze palen zit. Ik loop eerst een stukje langs de Maas om de grenspaal vervolgens vanuit het zuiden te benaderen. De palendichtheid is hier groot en het is een mooi bos. Vlak voor grenspaal 52 staat nog een hulpsteen. Ook is daar een imposante schacht te vinden. Wallonië is hier maar een smalle strook. Bij grenspaal 53 grenst Nederland alweer aan Vlaanderen. Deze paal heeft maarliefst drie tussenstenen, die verderop in het weiland staan Grenspaal 54 staat tussen de brandnetels, aan de rand van het weiland.
Iets verderop staat paal 55, verscholen in een mooi bosje. Dit stuk is nu al één van mijn favoriete stukken van de Belgisch-Nederlandse grens. Ik heb paal 57 een stuk eerder gevonden dan paal 56. Die paal 56 staat namelijk in een diepe kuil, goed verscholen onder een omgevallen boom. Ik heb er lang over gedaan deze paal te vinden en te bereiken, en had het eigenlijk al opgegeven. Bij grenspaal 58 begint een mooi paadje, dat ik links laat liggen. Grenspaal 59 staat aan de rand van een weiland, waar geen hek meer omheen staat. Zodoende kan ik ook zonder moeite naar paal 60 lopen, die iets verder in het weiland staat, in een soort kuil. Ik loop een klein stukje op en neer naar grenspaal 61. Die staat ook weer op een plek met mooi uitzicht. Hier knikt de grens de akker in. Ik loop een eindje om, zodat ik grenspaal 62 vanuit het westen kan benaderen. Hier heeft ooit een weggetje gelopen, dat hier naar het noorden knikte. Bij paal 63 staan we aan de rand van Kanne. Paal 64 staat maar iets noordelijker, daar waar de grens die korte tijd het weggetje volgde weer afbuigt, de akker in. Grenspaal 65 staat tegen privéterrein aan, het lijkt een soort vakantiewoning te zijn. Ik durf in ieder geval de muur wel te volgen, richting grenspaal 66. Die paal staat aan de Jeker, op de grens tussen akker en ommuurde tuin. Ter plaatse kon ik hem niet vinden, maar vanaf de overkant denk ik dat ik hem zie. Het moet haast wel, op basis van andere foto's die ik inmiddels gezien heb, maar er mag best een keer gesnoeid worden :-) Resteert aan de oostzijde van de Jeker enkel nog paal 67, die eveneens aan de oever van de rivier staat, in een veld vol distels en andere kruidachtigen. Ik ben tevreden met twee foto's van een afstandje. Nu bereiken we "Château Neercanne", dat ik al wel eens eerder bezocht. Dat gebouw staat in Nederland, gescheiden van het Belgische plaatsje Kanne. De toenmalige eigenaar zou daar hard voor gestreden hebben. Paal 69 staat bij de achteringang van het chateau en er is een tussensteen 69-A vlakbij, daar waar een mooi uithehouwen pad begint. Paal 70 staat boven het diepe pad. Er is ook een tussensteen 70-A op de steile helling, vlak boven de ingang van de grot, en een tussensteen 70-B aan de weg, waar alleen de kop nog van te zien is. Grenspaal 71 staat aan de weg, vlakbij de ingang van de groeve. Er is ook een tussensteen 71-A, weer hoger op de berg. Die bezocht ik iets eerder al. Tussen grenspaal 72 en 73 volgt de grens even de weg die boven het Albertkanaal doorloopt. Bij paal 73 buigt de grens af van de weg Bij grenspaal 74 maakt de grens weer een haakse hoek en loopt nu de akkers in. Er is ook een tussensteen 74-A die nog wel redelijk goed bereikbaar is. Grenspaal 75 staat midden in de akkers. Ik blijf aan de rand van een maisveld lopen, waar ik op zo'n 80 meter afstand een mooi doorkijkje heb naar deze paal. Er is ook een tussensteen 75-A, die ik na een flink eind omlopen kan spotten vanaf de plek van grenspaal 76. Ik heb grenspaal 76 al lang gespot, maar moet een flink eind omlopen om er te komen zonder door akkers te lopen, hetgeen toch wel mijn voorkeur heeft, zeker in de zomer. Vanuit het noordwesten loopt er een pad tot hier. Steen 76-A is niet in al te beste staat. Grenspaal 77 is goed verborgen in de erafscheiding van het Belgische huis dat hier in de hoek van de grens staat. Bij grenspaal 78 begint een oude weg die naar grenspaal 79 slingert. Dit was (bijna) het einde van mijn wandeling op 2 juli, al breng ik nog een hernieuwd bezoek aan de paal 83 en steen 85-A (zie hieronder).

---

Vanaf grenspaal 79 bezocht ik de palen in een wandeling op 6 mei 2023. Steen 81-A kan ik niet vinden, verder staan alle palen er mooi bij.
Vanaf steen 82-A loop ik richting paal 83. Dat is niet zo'n goed idee, want vanaf deze kant blijk je daar niet bij te kunnen komen. Het is best een eind terug, dus beperk ik me tot een foto van de kop. Op 2 juli ben ik terug en maak ik een foto vanuit de woonwijk, dat is een veel beter idee :-) Ook steen 85-A kon ik op 6 mei niet vinden, maar op 2 juli heb ik meer geluk. Het gras lijkt verrassend genoeg een stuk lager te staan. Paal 86 is besmeurd met een bananenschil, hetgeen de slakjes wel kunnen waarderen. Steen 86-A kan ik niet vinden. Hier knikt de grens en gaat hij de golfbaan op, die hier sinds een aantal jaar ligt. Ik blijf hier op de openbare paden en stel me bij paal 87 dus tevreden met een foto op afstand. Een betere foto komt vast nog wel eens. Een oud weggetje loopt door het gebied van de golfbaan heen en is nog wel toegankelijk. Zo is grenspaal 88 legaal te bereiken. Tijdens onze fietsvakantie in 2002 verbleven we op camping de Dousberg. Daar staat nu een resort. Er is hier veel veranderd. Wij daalden 's ochtends vanaf de camping een weggetje af en kwamen al snel bij een grenspaal uit. Ik weet bijna zeker dat dat grenspaal 89 geweest moet zijn, hoewel de omgeving ook hier haast niet meer te herkennen is. De palen 90 en 90-A kan ik na wat omzwervingen vanaf de westzijde op de foto zetten, hiervoor geldt hetzelfde als grenspaal 87. Komt vast nog wel eens in overleg met de golfbaaneigenaar. De golfbaan ligt nu achter ons en de grens bereikt de Via Regia. Ik was niet op de hoogte van de nieuwe situatie rond paal 92, die is namelijk herplaatst op de oude locatie van 91-B. Daardoor mis ik de nieuwe locatie van steen 91-B. Bij steen 93 begint een zanderige landweg. Parallel ligt tegenwoordig een fietspad. Bij 95 een hoek naar links, bij 96 weer een hoek naar rechts. Het grillige grensverloop zou verband houden met de afstand die een kanonskogel vanaf de vestingwerken in Maastricht af kon leggen. 96-A en 96-B fotografeer ik van een afstand, respectievelijk vanaf paal 96 en paal 97. Voor paal 97 is het hek onderbroken. Bij paal 98 knikt de grens weer 90 graden, nu van het pad af. 98-A sla ik voor nu over. De weg naar 99 en 99-A is volledig dichtgegroeid. Langs het hek richting grenspaal 100 staan bordjes "verboden toegang" waar ik me maar netjes aan houdt. Ook van de andere kanten kom ik niet dichter in de buurt van grenspaal 100. Tussen paal 100 en 101 kruist de grens de spoorlijn van Maastricht naar Lanaken, die rond 2007 voor een bedrag van 32 miljoen euro volledig gerenoveerd en heropend werd. Sindsdien heeft er één trein overheen gereden, en sinds 2020 is de lijn "definitief" gesloten. Men poogt al jaren een tramverbinding aan te leggen over ongeveer hetzelfde tracé, maar ook dat blijkt een moeizaam project. De locatie van steen 101-B is wellicht bereikbaar vanaf steen 101-A. Ik had mijn hoop gevestigd op een toegang vanaf de andere zijde, maar die blijkt er niet te zijn. Grenspaal 102 en 103 staan tegenover elkaar aan de Brusselseweg. De palen 104 en 105 staan aan weerzijden van de Zuid-Willemsvaart, die vanaf hier een eind door België loopt. Het kanaal werd aangelegd in de eerste jaren van het koninkrijk der Nederlanden, toen België nog niet als land bestond. Sinds de vaststelling van de Belgisch-Nederlandse grens in 1843 loopt de Zuid-Willemsvaart van hier tot grenspaal 167/168 bij Weert over Belgisch grondgebied. Er moet ook een steen 105-A zijn, maar daarvoor heb ik het verkeerde seizoen uitgekozen. Grenspaal 106 staat aan de Maas en is het eindpunt van mijn wandeling voor vandaag. Ik keer te voet terug naar het station van Maastricht.

---

In het volgende deel beschrijf ik de grensstenen richting het noorden, aan weerszijden van de Maas.