De originele grens die in 1815 werd bepaald tussen de Nederlanden en Pruisen loopt vanaf het drielandenpunt in Vaals door langs Moresnet af en gaat vanaf daar verder. Tot aan de Eerste Wereldoorlog was dit de grens van België tot aan het toenmalige drielandenpunt nabij Gouvy. Na de oorlog zijn de oostkantons bij België gevoegd en is de grens naar het oosten verplaatst.

Op de oude grens staan nog aardig wat grensstenen, die nu nog min of meer de grens tussen Franstalig en Duitstalig België aanduiden.

---

Tussen het drielandenpunt in Vaals en het zuidwesten van Kelmis stonden, zoals overal langs de Nederlands-Pruissische grens, de eerste jaren houten palen. Deze waren genummerd van 188 t/m 192. Vanaf 1830 werden deze vervangen door stenen palen. Rond Kelmis/Moresnet werden ook stenen geplaatst, maar deze kregen een aparte nummering. Ik vermoed dat men er nog steeds vanuit dat dit een tijdelijke situatie zou zijn, want de overige palen behielden hun originele nummers. De eerstvolgende paal in de reguliere nummering vanaf Vaals is nummer 187. Deze staat bij het Maison Blanche. De grens maakte hier een hoek van 90 graden, de enige hoek die de grens hier in de wijde omgeving maakt. Vanaf hier naar het zuiden volgt de grens nu zo'n 6 kilometer de Neutralstraße/Rue Mitoyenne, zonder tussengelegen stenen.

Ik ben hier op 9 oktober 2023. Er is nu een rotonde op de plek van de knik in de weg.
Hier moeten ooit drie grenspalen gestaan hebben. Nu staan er nog twee.
De paal tegen het Maison Blanche is de Pruissische variant, en zal vermoedelijk wel op de originele plek staan.
Midden op de rotonde staat nog een paal die ik dan maar de Belgische genoemd heb. Deze zal waarschijnlijk wat verschoven zijn, of men heeft de rotonde er wel heel netjes omheen gelegd.

---

Op 3 september 2023 bezoek ik de grenspalen tot nummer 187, met de nummering mee. De laatste die dag was dus grenspaal 187. Die stond hier ooit in drievoud, maar vandaag staat er nog maar 1, de Nederlands/Belgische variant, tegen de muur van een brasserie aan. Vanaf grenspaal 186 buigt de grens weer 90 graden, wat nu een industrieterrein is op. Grenspaal 185 stond bij de volgende hoek van 90 graden in tweevoud, maar beide palen zijn verdwenen. Wel is in 2019 een houten vervanging geplaatst, inclusief informatieborden. Een mooi initiatief. De Pruissische paal heeft vermoedelijk op de tegenoverliggende hoek gestaan. Over wat nu de Congogasse heet gaat het verder naar grenspaalduo 184. De grens blijft op dit traject alsmaar weggetjes volgen, ook hier staan daarom twee stenen. Tussen de palen 184 en 183 kruist de Vervierser Straße (N61) de grens. Hier stond geen grenspaal, dus deze weg zal nog niet bestaan hebben in 1815. Op deze locatie staat nu echter wel een steen, waarvan ik de tekst niet helemaal kan lezen. Deze lijkt echter wel iets met de Pruissische grens te maken te hebben. Anderzijds ziet hij er best nieuw uit. Paal 183 was ook een duo, maar daar is er ook nog maar één van over. Die staat een eindje oostelijk van de originele plaats. De bewoner van dat huis vond deze paal ooit in stukken in de sloot en heeft hem zelf hersteld en in zijn tuin gezet, heb ik mij laten vertellen. Ook paal 182 is dubbel uitgevoerd, slechts een klein stukje verderop. De beide palen 181 staan wel erg ver uit elkaar. Ofwel was de weg hier bijzonder breed, ofwel is één van de twee stenen ooit verplaatst. Bij steen 180 maak ik gebruik van de nét afgeplatte bovenkant van deze grenspalen. Zo dient de Pruissische grenspaal 180 als statief om een foto van mij bij de Belgische grenspaal 180 te maken. Grenspaal 179 was ook dubbel, maar alleen de Belgische versie is nog te vinden. Grenspaal 178 is de eerste dubbele vanuit het zuiden gezien. Aangezien ik vanuit het zuiden kwam kon het gebeuren dat ik me pas voorbij grenspaal 180 realiseerde dat deze paal 178 óók al dubbel uitgevoerd was. Dat levert me bijna 2 "strafkilometers" op, omdat ik toch even terug wil voor de Belgische paal. Als ik alleen maar even omgekeken had, had ik hem sowieso gezien... zo goed is hij nou ook weer niet verstopt.
Op de tweede foto van 178 (B) kun je de Pruissische grenspaal herkennen. Er staat een bosje tussen de beide palen. Tussen grenspaal 178 en 177 volgt de grens een oude weg, die enkel nog door koeien en wandelaars gebruikt wordt. Grenspaal 177 is weer een enkel exemplaar. 176 staat net van het pad af, maar is goed bereikbaar. Het pad verder naar paal 175 lijkt over een boerenerf te lopen, maar is een openbare wandelweg. Paal 175 staat aan de Oestraße/Rue de l'Invasion. Dit is geen originele paal. Hij is kleiner, vierkant, en niet voorzien van een nummer.

---

Op 9 juli 2023 bezocht ik voor het eerst een gedeelte van de grens rond Eupen.
Paal 174 staat aan de noordkant van de Weser, op privéterrein. Ik probeer die dus zo goed als mogelijk te fotograferen vanaf de zuidkant van de Weser, waar ik op 9 juli eindig.
Bij mijn tweede bezoek in september 2023 probeer ik de paal nog te benaderen door van 173¹ langs de noordoever te struinen, maar ik haak af als het er te privé uit komt te zien.
Het hek aan de noordkant staat overigens open, dus wie durft zou kunnen proberen via die weg de paal te benaderen, volgens de kaart zou je er dan moeten kunnen komen. Aan de noordzijde van de Weser ligt een camping, waar een extra paal staat sinds 1902, hoewel die niet meer op de originele positie staat.
De brug naar de camping is verdwenen door het noodweer in 2021.
De eerste foto maakte ik bij mijn eerste bezoek vanaf de zuidoever. De andere foto's bij mijn tweede bezoek op 3 september 2023. Grenspaal 173 moet dubbel uitgevoerd zijn, maar ik verzuim naar de Pruisense versie te zoeken. Het bestaan daarvan is er ergens in de voorbereiding tussendoor geschoten. De Belgische paal 173 fotografeerde ik wel, vanaf nu zijn alle foto's weer van 9 juli 2023.
Tot hier vormde de Weser enkele honderden meters de grens, nu buigt die weer van de rivier af. De grens liep hier een beetje vreemd, vanaf paal 173 staat paal 172 enkele tientallen meters van de rivier af, daarna buigt de grens weer naar het westen, teruguit parallel aan de rivier tot aan paal 171, waar de grens dan weer naar het zuiden buigt. De grens maakt een blokje rond de akker, waarom precies blijft me een raadsel. Bij grenspaal 169 knikt de grens weer naar het zuiden. Hier staat zelfs een bordje bij. Vanaf grenspaal 169 gaat de grens over een korte afstand relatief steil omhoog. Grenspaal 168 staat maar een klein stukje verderop. Na paal 168 is het juist een lang stuk naar paal 167. Er ligt hier geen pad langs de grens, maar het is goed te lopen. Palen 167, 166 en 165 staan rond een weiland. Naar paal 164 loop ik een stukje door Pruisen, omdat het bos tussen de palen 165 en 164 vrij dicht is. Het is grappig om te zien hoe de oude grens nog steeds de grens van de bebouwde kom van Eupen vormt. Paal 164 staat aan de N68, de weg die naar Baraque Michel en Signal de Botrange loopt. Paal 163 staat verderop aan de rand van het bos en maakt onderdeel uit van iemands erfafscheiding. Paal 162 staat op de plek waar een pad, ooit een weg, het bos in gaat. Wat verderop aan de bosrand staat paal 161, die in recente jaren toegankelijk gemaakt is vanaf de weg (Hütte). Paal 160 staat op een fabrieksterrein, niet meer helemaal op de originele plaats. Voorheen zat hier een groot bedrijf en was het terrein niet toegankelijk, nu zitten er meerdere kleine bedrijfjes en staat de poort open. Paal 159 is verdwenen. Paal 158 is de zuidelijkste van het stuk rond Eupen. Vanaf hier vormde het riviertje de Hill de grens tot aan grenspaal 157, ruim 15 kilometer grensrivier verderop.

---

Op 9 oktober 2023 maak ik met Suzanne vanaf Baraque Michel een wandeling door de "Hoge Venen".
Het is een mooi, maar nat en woest gebied. Gelukkig ligt er een comfortabele vlonder langs de grenspalen af.
Grenspaal 157 is de eerste paal nadat de grens 15 kilometer lang de Hill / La Helle volgde.
Bij deze paal begint de rivier zo ongeveer.

Ik fotografeer meestal geen nog oudere grenspalen, maar verderop op de wandeling komen we een fraai exemplaar tegen: een oude grenssteen die de grens tussen de hertogdommen Limburg en Luxemburg aangaf.
Paal 156 staat net een stukje van de vlonder af. Paal 155 wordt ondersteund door een metalen harnas. Aan de andere kant van het pad staat een kruis dat daar al sinds de 16e eeuw zou staan. Grenspaal 154 staat bij Baraque Michel, een bekende herberg aan de belangrijkste weg die de Hoge Venen doorkruist.
Toen dit nog de grens met Pruisen was, was dit ook het hoogste punt van België.
Na de Eerste Wereldoorlog ligt het hoogste punt van België nu op de Signal de Botrange, slechts enkele kilometers verderop. De originele plaats van de grenspaal ligt nu midden in de parkeerplaats.
Er staat een nieuwe grenspaal aan de zijkant van de weg, en de originele paal staat wat noordelijker dan de originele plaats, bij de ingang van de parkeerplaats. De Pruissische grens loopt nog verder tot aan Gouvy.

Tussen Gouvy en Ouren is de oude Pruisische grens gelijk aan de huidige grens tussen Luxemburg en België.