NL/D: steen 376 - 325
Op 19 maart 2023 reis ik af naar het gehucht Rothenbach, tussen Vlodrop en Dalheim in, waar de gelijknamige beek (Rothenbach) de grens vormt. Hier is de eerste brug in ruim 3 kilometer vanuit het oosten gezien, waar ik de vorige keer eindigde.
Op dit stuk staan ook geen grenspalen, in tegenstelling tot de noordelijke begrenzing van de Meinweg. Het is denk ik het langste stuk aan de Nederlands-Duitse grens zonder grenspalen.

Omdat de beek hier de grens vormt staan er weer aan beide kanten palen. De Nederlandse paal is flink begroeid, de Duitse staat er meer open bij. 800 meter naar het westen staat het volgende stenenpaar, bij de Gitstapper molen. Een idyllisch plekje, wellicht versterkt door de lentezon. 700 meter verderop staat het volgende paar. De Duitse 374 lijkt echter verdwenen. De oever is ook vrij stijl. Ooit lag hier een brug over de beek. Nu staat er aan de Nederlandse zijde een woning en aan de Duitse zijde ligt de Effelder Waldsee, een meer dat is ontstaan door grindwinning in het verleden. Steen 373 is vanuit de Duitse zijde moeilijk bereikbaar, daar staat een dicht bosje. Vanuit de Nederlandse zijde gaat het een stuk makkelijker. Op het punt waar ik de foto maak staat ook steen 372-Q. Vanaf dit punt maakt de grens een hoek, de beek is niet langer meer de grens. Steen 372 heeft in totaal maarliefst 16 hulpstenen. De meesten staan in het hek dat de boomgaard aan de Nederlandse zijde begrenst. De meeste stenen zijn oud en voorzien van een mooie inscripte. Steen K is lastig te vinden, ik denk dat ik hem uiteindelijk gevonden heb, maar het plaatje zit dan diep onder de grond en wortels. De laatste stenen voor we steen 372 bereiken staan dicht tegen een woning aan. Steen 372-C staat goed verstopt aan de andere kant van een tuinhekje. Steen 372 staat zelf op de hoek van het erf. Meteen tegenover steen 372 staat steen 371-E en een aantal meter verderop achter hek staat staan 371-D in het water. Steen 371-C is geen steen, maar een stalen buis in het water. Veel beversporen hier. 371-B staat vermoedelijk onder water, ik kan hem in ieder geval niet vinden. Steen 371 bestaat uit twee delen die beiden een plaatje hebben gekregen. Steen 370-A staat aan de Schaagbach, die iets verderop in de Roer uitmondt en een klein stukje de grens vormt. De Nederlandse steen is verdwenen. Iets verderop staat het stenenpaar 370, eveneens aan beide zijden van de Schaagbach. De volgende twee stenen staan verderop langs het niet in gebruik zijnde weiland. Steen 368 staat in een moerassig gebiedje. Bij steen 367-A is een flinke boom omgevallen. De stenen 366 en het duo 365-A lijken onbereikbaar, de toegang tot het weiland waar ze in staan is aan alle kanten niet erg subtiel afgesloten. Steen 365 staat op de grens tussen twee weilanden. Vanaf steen 364 is de Roer de grens. Volgens oude kaarten stond hier lange tijd steen 365. Nu is er in ieder geval een nieuw exemplaar geplaatst. Aan de overzijde van de Roer staat in de paardenwei de Nederlandse steen 364. De Roer is slechts over 450 meter de grens. Zuideljk van de stenen 364 staat het paar 363 aan beide oevers. Volgens de kaart stond er voorheen een steen 364 een meter of 100 noordelijker, en was steen 363 (NL) voorheen steen 362-A. Het lijkt er op dat de Roer op dit stuk voorheen volledig Nederlands was en er een keer een grenscorrectie heeft plaatsgevonden, waarna de Roer daadwerkelijk de grens is geworden. Ik moet een aardig eindje omlopen om de overkant van de Roer te bereiken, want hier loopt geen brug. Via Vlodrop loop ik richting het stenenpaar 362, die aan de beide oevers van de Schaafbach staat. Die beek mondt iets noordelijker uit in de Roer en vormt vanaf hier de grens. Een eindje verderop staat op een idyllisch plekje steen 361-A, waarvan ik de Duitse niet kan vinden. Ik sta echter wel aan de Nederlandse zijde, dus mogelijk is hij omgevallen en/of verstopt in het gras. Ook de stenen 361 zijn mooi gelegen. Hier verlaat de grens de Schaafbach weer, voor nu. Tussen steen 360 en 359-A loopt een pad. Een verademing. 359 is een oude paal, en 358-A weg gestopt achter wat materialen. Steen 356-B zit diep in het gras. Steen 356-A zit ook diep, maar heeft het plaatje op de kop en wordt aangeduid met een paal. Steen 356 staat bij de grensovergang van de Roermonder Straße. Hij verkeert in niet al te beste staat. Steen 355-B is waarschijnlijk weg, steen 355-A staat wat verderop in het bosje. Bij steen 355 begint een slootje dat nog geen 200 meter lang is, maar waar maarliefst 12 stenen aan staan (6 paren). Vanaf steen 354 vormt de Schaafbach weer de grens. Hier begint een dijkje tussen de Schaafbach en een moerassig gebied. Het is een moeilijk begaanbaar gebied, zoals ik een aantal weken geleden al ontdekte toen ik aan de andere zijde van het dijkje eindigde. Op 11 februari 2023 eindigde ik mijn wandeling vanuit het zuiden bij het sluisje waar ik nu weer uit kom. Hier moeten zes palen vlakbij elkaar staan. 353-B kon ik toen niet vinden, maar een maandje later blijkt de begroeiing net iets lager en kan ik hem alsnog vinden. Hetzelfde geldt voor de Duitse 353-A, die ik een paar weken geleden niet zag staan, maar nu toch kan fotograferen. De Nederlandse 353-A lijkt echter wel echt verdwenen te zijn, hoewel die volgens mij nog helemaal niet zo oud was.
De foto's van de twee stenen 353 maakte ik ook al in februari.
We vervolgen de tocht met het traject dat ik op 11 februari 2023 al aflegde. Onderweg naar steen 352 doorkruis ik een bosje waar een pad doorheen heeft gelopen, maar dat nu helemaal dicht gegroeid is. Bij steen 352-A woekeren de bramen, ik heb geen zin om hem dichterbij te proberen te benaderen. De stenen 352 en 351-A lijken op privéterrein te staan. Ik kan ze beide vanaf de straat niet ontdekken. Steen 351 is wel te zien vanaf de straat en staat bij iemand op de oprit. De volgende stenen staan aan de Weg langs de Landweer. Drie palen zijn dubbel uitgevoerd. De weg die net nog volledig Nederlands was is nu blijkbaar zelf de grens. Nu staan de palen juist aan de Nederlandse zijde, hoewel de Duitse weg volgens de kaart "Akkerstraat" en "Grensweg" heet. Steen 348-A kan ik niet vinden, die zou in de haag moeten staan. De grens en de weg slingeren een beetje door elkaar heen. Steen 347-G kan ik niet vinden. Bij steen 347 maakt de grens een knik. Tussen steen 346 en 345 loopt de grens recht door de akkers heen. Dat was niet altijd zo, op oude kaarten maakt de grens een knikje. De volgende stenen staan aan de zuidzijde van een leuk bospad. De palen zijn allemaal relatief nieuw. Paal 344 is voorzien van reflectors, dat verkleint het risico weer dat er ooit tegenaan gereden wordt. De volgende palen staan weer allemaal aan een bosweggetje. Na steen 342-D verlaten we het bos. Steen 342 heeft zijn beste tijd gehad. Het gebied dat volgt kenmerkt zich door de verbouw van asperges. Niet alle stenen lijken dat overleefd te hebben. Van steen 340-C vind ik maar één exemplaar, die los in de berm ligt, een eindje voor het eigenlijke coördinaat in mijn GPS. Hij ligt aan de Duitse zijde, maar het is moeilijk te zeggen of het ook daadwerkelijk de Duitse steen is. Het topje van mijn vinger op de Nederlandse foto wijst de locatie aan waar ik de steen vond. Steen 340 is dubbel uitgevoerd. Hier tussenin begon ooit een weggetje dat recht naar steen 339 toe liep. Nu ligt er een grensoverschrijdend aspergeveld. Het komende grensoverschrijdende aspergeveld lijkt een hoop stenen opgeslokt te hebben. Van de negen stenen onderweg naar de Waldfeuchterbaan lijkt er nog maar één (!) te staan. Aan de Waldfeuchterbaan staan steen 336-A en 336 tegenover elkaar. Steen 336 wordt goed bewaakt :-) De grens loopt aan de westzijde van de straat, de Waldfeuchterbaan is vanaf hier dus eigenlijk de Duitse Brabanter Straße Er resteert nu nog een afstand van 4 kilometer hemelsbreed naar grenssteen 325. De grens slingert vanaf hier 5 kilometer lang door de landerijen, best een leuk stuk om te belopen. Grenssteen 334-A staat dicht op privéterrein in een dicht bosje, die besluit ik te laten voor wat het is. Verder kom ik een bonte verzameling aan grensstenen tegen, oude en nieuwe stenen, dan weer een hele verzameling stenen bij elkaar. Grenssteen 331 bevat een gat dat door een kogelinslag lijkt te zijn ontstaan. We kruisen hier ook een weggetje. Tussen steen 329-F en 329-E moet ik even omlopen, er is weer sprake van grensoverschrijdende akkerbouw. De daarop volgende stenen staan heel dicht tegen een haag aan, die de achterzijde vormt van een soort boomplantage. De haag is enige tijd geleden gesnoeid, maar het snoeiafval is zo'n dik pakket dat ik steen 329-B er niet door kan vinden. Stenen 328-F en 328-B lijken de landbouwactiviteiten niet overleefd te hebben, de andere stenen verrassend vaak wel. Bij 328 kruisen we weer een landweggetje. Voor mij ligt de langste serie tussenstenen die er op de hele Nederlands-Duitse grens bestaat. 25 tussenstenen markeren het verloop van de grens die hier door de landerijen heen slingert. Bij 327-R vind ik een dassen(?)hol. Bij het naderen van steen 327 kan ik steeds minder stenen vinden. Op de plek van steen 327-F ligt wel een steen, maar ik denk niet dat dat de grenssteen is. Steen 327-E lijkt eveneens verdwenen.
De stenen 327-C en 327-B stonden in een paardenwei, waarvan het hek recht van steen 327-D naar 327-A loopt. Een internationale vorm van landjepik? Van de twee stenen 327-C en B kan ik geen spoor meer terug vinden. We kruisen de enige verharde weg die ik op dit stuk tegen kom. Onderweg naar steen 325 ligt de op één na langste reeks hulpstenen van de Duits-Nederlandse grens, dit zijn er namelijk 24. Alleen 325-T is verdwenen, verder kan ik alle stenen op dit stuk vinden. 100 jaar geleden stonden er overigens slechts 4 hulpstenen op dit gedeelte van de grens, zie ik op oude kaarten. Na 5 kilometer door de landerijen bereikt de grens eindelijk weer een weg en dorpje: Spaanshuisken, gebouwd rond een oud tolhuis. Het bestaat uit 2 wegen die elkaar kruisen bij een kapel. Vanaf die kruising loop je aan drie kanten Duitsland in.

In het volgende deel vervolg ik mijn weg langs de grens van de Selfkant.