NL/D: steen 271 - 232
Op 19 februari 2023, midden in de Vastelaovend, begon ik mijn wandeling daar waar ik de vorige keer eindigde. Grenssteen 269-E markeert zo goed als de plek waar in de periode dat de Selfkant bij Nederland hoorde de houten grenspaal 1 stond, volgens de kaart. Het stenenduo 269-C bereik ik vanaf de oostkant. De toegang vanaf de westkant leek behoorlijk moerassig te zijn.
Door het bosje lopend is het moeilijk te voorstellen dat de Rodenbach hier ooit tussen de grenspalen door heeft gelopen. Bij steen 269 verlaat de grens de oude bedding van de Rothenbach. Er staan 3 palen vlakbij elkaar, ze zijn elk voorzien van 3 generaties nummeraanduidingen. Ik loop een stukje door Duitsland om de grens weer te treffen waar hij de bocht om gaat. Het huis van deze mensen staat nog net in Nederland. Iets verderop heeft steen 266 een ereplaatsje gekregen na een Grenztreffen in 1999. De komende kilometers vormt de Neutrale Straße de grens. Een naam die wel vaker gebruikt wordt voor een grensstraat zoals deze, om verklaarbare redenen.
Niet alle stenen zijn even makkelijk te vinden. De Nederlandse 265-D en Duitse 264-D zijn waarschijnlijk verdwenen, voor enkele andere stenen moet ik flink prikken en heb ik wat geluk.
De Duitse 263-C staat onder water. Steen 262 is de laatste aan de Neutrale Straße. Hier buigt de grens af, een bosje in waarvan ik terecht voorzien had dat het de lastigste passage van vandaag zou worden. Later in het voorjaar was dit waarschijnlijk helemaal niet meer te doen geweest. Serie 261 heeft een aardig aantal hulpstenen, waarvan de meesten vrij dicht op elkaar staan. Tegen de grens aan is nog niet zo lang geleden een nieuw hek geplaatst en sommige stenen zijn geel gemarkeerd. Vooral 261-G houdt zich lang verborgen, 261-B kan ik niet vinden en bevindt zich misschien onder de opgeworpen zandheuvel. Steen 261-A, wat dieper in een bosje dat vooral veel door wild bezocht lijkt te worden, wordt gelukkig gemarkeerd met een houten paaltje.
Bij steen 261 knikt de grens weer naar het zuiden. Aan de Duitse zijde is een Naturschutzgebiet, aan de Nederlandse zijde een vuilnisbelt. Niet per se een goede combinatie, gezien de hoeveelheid door wild meegenomen vuilnis die ik in het natuurgebiedje tegenkom. Steen 260 is enkele jaren geleden waarschijnlijk verdwenen onder de zandheuvel. De volgende stenen staan aan de oostkant van de kaarsrechte Waubacherweg. Na steen 259 buigt de grens weer naar het oosten, langs een fietspad dat afwisselen Duits en Nederlands is. Steen 257-C lijkt verdwenen, grenspunt 257-B wordt aangeduid met een meetbout. Tussen 257 en 256-B zijn de stenen dubbel uitgevoerd, hier was het pad blijkbaar écht gedeeld bezit. De Nederlandse 256-B kan ik echter niet vinden, die zou midden in het huidige pad moeten zitten, ongeveer onder de paardenpoep... Steen 256-A staat vlakbij, en duidt aan dat de Scherpenseelerveeweg nu volledig Nederlands is. Steen 256 heeft een recente wegaanleg niet overleefd, hopelijk wordt deze nog teruggeplaatst. De grens maakt nu een hoekje, achter een modelvliegveld door en verder door de weilanden heen. Na 253-A houden de paden op en gaat het rechtdoor verder langs de rand van het weiland af naar steen 253, waar iemand rode verf geknoeid heeft. Bij steen 252 buigt de grens af, privéterrein op, dus moet ik een eindje omlopen. Bij de grensovergang in de weg naar het Duitse Scherpenseel staat grenssteen 251. De stenen 250-A en 250 lijken mij alleen vanaf de oostzijde bereikbaar, maar daar is de boel afgezet omdat er een grensoverschrijdende waterberging wordt aangelegd. Aan de rand van Scherpenssel staat 249. De stenen 248-A en 248 zijn dubbel uitgevoerd en stonden ooit aan beide zijden van een weggetje, waar weinig meer van over is. Tussen twee akkers door loop ik via steen 247-A naar de ondergepoepte steen 247. Verderop is steen 246-B onder geplast en is daar vlakbij steen 246-A omgevallen. We verlaten al snel de weg weer, nu loop ik langs een akkerrand af naar de volgende stenen. Vlak voor we de weg weer naderen ligt er nog een bosje op een heuvel op de grens.
De grens loopt niet logisch om het bosje heen, maar loopt er dwars overheen. De grens loopt hooguit een meter of 15 van de rand van het bosje af, maar dat levert toch een aardig klimmetje op, en het trotseren van een hoop prikkelplanten. Steen 242-A is niet echt bereikbaar door een omgevallen boom en een hoop andere takken, maar ik ben er van overtuigd dat ik hem gezien heb. Steen 241-A laat zich pas na enige tijd zoeken zien. Ik daal het bosje weer af en kom dan weer uit op een weg, waar steen 241 staat. Ruim 100 meter naar het noorden aan dezelfde weg staat steen 240. Hier buigt de grens schuin van de weg af. Voor vandaag beëindig ik mijn wandeling echter, aangezien het al vrij laat begint te worden. Voor het volgende traject kom ik terug ik op 12 maart 2023. Deze dag zoek ik maar een relatief klein aantal grensstenen, wel in een mooi gebied, aan weerszijden van de rivier de Worm.
De Worm was niet altijd de grens, in de periode na de Tweede Wereldoorlog heeft de grens een tijdje wat verder naar het oosten gelegen: de spoorlijn Mönchengladbach - Aachen was toen de grens. Later is de grens hersteld naar de originele plek, net als bijvoorbeeld de Selfkant. De Duitse 238-E staat een stuk zuidelijker dan waar ik hem verwacht had. Deze zal ooit bewust hier herplaatst zijn, hetgeen niet zo'n vreemd idee is met het oog op de meander die de rivier hier maakt.
Er zijn ook weer veel beversporen hier. Steen 238-A is de laatste dubbel uitgevoerde. Steen 238 bestond een aantal jaar geleden uit 2 plaatjes bevestigd aan de stoepranden van de brug, maar die zijn bij een recente verbouwing gesneuveld. Jammer, want het was een efficiënte oplossing. De volgende grensstenen zijn nog niet zo lang geleden herplaatst. De grens is hier een aantal jaar geleden verplaatst met het oog op de uitbreiding van de fabriek aan de Duitse zijde. 236-C staat achter een hek, maar is wel te zien vanaf de straat. Bij 236-B is het prikkeldraadhek voorbij.
Ik eindig deze reeks met een winters tintje. Deze stenen bezocht ik op 22 januari 2023 samen met Ruud. Enkele dagen eerder had het in delen van het land flink gesneeuwd. Bij ons in Helmond lag niets, in Waalwijk en Kerkrade een aardig laagje sneeuw, dat nog dagen bleef liggen. Op de plek van steen 232 staat nu een gebouw, waarin het hoekpunt van de grens is gemarkeerd. Vanaf hier loopt de grens over de Nieuwstraat. Alle grensstenen zijn daar jaren geleden opgeruimd.
Op de volgende pagina ga ik verder in het zuiden van Kerkrade met de laatste kilometers tot het drielandenpunt in Vaals.