Dit deel beschrijft de grens nabij Groesbeek.
Op Eerste Paasdag, 9 april 2023, reis ik aan het begin van de middag naar het Wylermeer, een oude Rijnloop. Sinds 1949 loopt de grens voor een deel door het meer, daarvoor was het geheel Duits. Het eerste stukje grens dat ik volg is de "nieuwe" grens uit 1949. Dit is het grootste stuk dat door Nederland geannexeerd is na de Tweede Wereldoorlog en niet weer terug naar Duitsland is gekeerd.
In de berm zou steen 639-A moeten staan, maar ik vind alleen een los stuk steen en een plastic paaltje ongeveer op de locatie van 639-A. Aan de overkant staat 639 er wel mooi bij.
Het gaat meteen erg stijl omhoog, ik ben blij dat ik tegen de richting in loop, want naar beneden zou dit nog een stuk minder makkelijk gaan. De grens loopt vrij hoekig en volgt de rand van het bos. De oude stenen zijn hier relatief groot, vergeleken bij de originele en huidige stenen. 636-A zit onder de bramenstruiken. Ook 635-A is een aardig zoekplaatje. Tussen tussen 635 en 634 is het opeens erg druk met wandelaars. Hier lijkt een populaire Nederlandse wandelroute te lopen. We verlaten al snel het pad weer en ik volg de akkerrand verder. Sommige stenen hebben hier nog een uit 1949 daterende inscriptie, met een ander nummer dan het hedendaagse. 633-B is inderdaad ongeveer de 15e steen vanaf de huidige steen 630, waar het nieuwe verloop van de grens begint. Ik moet ook erg lang naar 632-A zoeken. Steen 631-A overtuigt me ook niet helemaal, maar ik denk dat het de steen is die onder het mos zit. Bij steen 631 bereiken we de Hohldörn. Langs deze weg staat nog een aantal stenen. Steen 630-C is ook voorzien van een oud nummer, dat ik niet helemaal thuis kan brengen. Mijn eerdere theorie lijkt direct ontkracht te worden. Steen 630-B kan ik niet vinden in de berm. Bij steen 630 maakt de grens een fikse knik en belanden we weer op het oude tracé. De eerste stenen zijn verdwenen in het talud van de bewoners van het (grens)hoekhuis. 628-G liet zich nog maar net zien, 628-E lag onder een laagje zand. 628-D, C en B bleven voor mij verborgen. Ook 627-N en 627-M weet ik niet te vinden. 627-L wel, dankzij een foto van Rien waar precies dezelfde narcis op staat. De daarop volgende stenen kenmerken zich door de aanwezigheid van flinke begroeiing. Vanaf steeen 627-D lopen we door bebouwd gebied. Op het eerste gedeelte zijn de stenen nog te zien vanaf de straat, op de 627-D na dan, die wellicht verdwenen is? Steen 627 is niet voorzien van een plaatje. Aan de overkant, op de eigenlijke knik van de grens, is grenspunt 627/1 bij wijze van uitzondering aangeduid op de grond. Helaas staat er een auto op, zodat ik er geen foto van kan maken. 626-G en F staan wel héél dicht bij elkaar. Zou dit een record zijn? 626-E zit te diep in het talud, dat ik niet helemaal af wil graven. 626-D lijkt verdwenen bij de heraanleg van de inrit op een andere plek. De volgende vier palen staan ook dicht bij elkaar, en zijn allemaal wel goed te vinden. Nu komt echter een lang stuk waar de grens door achtertuinen loopt. Je zou er zo een hele dag kunnen besteden als je overal netjes toestemmimg zou vragen op de erven de stenen op te sporen. Ik beperk me echter tot een foto van op afstand, want ik blijf op de Duitse weg lopen. Bij 625-B kom ik wel dichtbij, omdat hier een onbebouwd perceel ligt. Ook hier lukt het me echter niet de steen te vinden. Die zou in de haag moeten zitten. Steen 623-A staat in iemands tuin en kan ik eindelijk weer spotten vanaf de weg. 622-A daarentegen is verborgen onder wat spullen van een bewoner. Steen 622 op wat afstand van de bebouwing in een mooi bloesembosje. We lopen het buitengebied weer in, naar steen 621 die op een erf staat, dat ik niet op ga. Daarom kan ik steen 620-A op dat zelfde erf niet spotten. Komt wellicht nog wel eens, als ik meer tijd heb. Steen 620 is vanaf de akker wel te zien. De akkerrand volgend kom je uit bij steen 619. Bij steen 618-B is het volgen van de grens voorbij en moet je terug naar de weg, als je niet graag over hekken klimt. 618-A is gelukkig prima te zien vanaf de weg, met een goede camera. Voor steen 618 loop ik een eind om, die benader ik vanaf de oostzijde, waar steen 617-A ergens onder het zand moet zitten. Tussen 617 en 616 kan ik steen 616-A niet vinden, maar Ruud, die ik vanavond in Groesbeek zal ontmoeten, vindt hem een dag later wel. Begint de vermoeidheid toe te slaan? De stenen 615-B en 615-A meen ik vanaf een afstand te kunnen zien, van twee heel verschillende kanten weliswaar. 615 staat in een weiland, 614-H daar niet ver vandaan, maar waarschijnlijk begraven Tussen steen 614-E en 614-D kruist de oude spoorlijn van Nijmegen naar Kleve de grens. Deze wordt momenteel gebruikt voor draisinefietstochtjes, die wij niet geheel toevallig de volgende dag één zullen maken. De stenen 614 en 613-B zijn beide dubbel uitgevoerd en staan als een soort trapezium vlakbij elkaar, in een nat stuk van het weiland. De laatste stenen voor vandaag zijn goed bereikbaar, alleen 612-A staat ergens op een weiland achter prikkeldraad en laat ik voor wat het is. Na een overnachting in Groesbeek sta ik de volgende ochtend bijtijds op. Het is Tweede Paasdag, 10 april 2023, maar mijn paasontbijt is de lunch van gisteren die ik al wandelend naar de eerste grenspaal van vandaag op eet. Ik liep dit stuk eigenlijk andersom, en het verhaal gaat hier dus verder waar ik vandaag rond het middaguur stopte.
Het plaatje van steen 612 glinsterde dermate mooi in de zon dat ik het niet nodig vind het weiland er voor te doorkruisen.
Bij het fotograferen van steen 611 komt de eigenaresse van de woning naar buiten om te vragen wat ik daar aan het doen ben. Haar oprit stond namelijk als weggetje op mijn kaart, waardoor ik er zomaar opgelopen ben. Dat treft echter wel, want dan kan ik meteen even vragen of ik op haar erf de ingemetselde steen 611-A op de foto mag zetten. Een rijtje van drie stenen, waar de grens de Cranenburgsestraat kruist. Steen 610 is het oudst van het rijtje. De grens volgt nu de Cranenburgsestraat een stukje. De stenen staan steeds aan de overkant van de Nederlandse sloot. Soms aardig begroeid door bramen. Punt 609-A ligt midden in de sloot en is niet (meer?) aangeduid met een steen. 608-A ligt op privéterrein, dat er als een openbaar pad uit ziet. Vlak daarbij staan 608 en 607-B. Van die laatste is de bovenkant gelijk met het gras. De grens maakt een klein hoekje en buigt bij deze 607-B het weiland in. 607-A bevindt zich nabij het gemaaltje (?), midden in de weilanden. 607 is ook vanaf de weg te zien. Voor 606-A moest ik echter wel door een weiland. 605-B en 605-A zijn beide dubbel uitgevoerd, aan weerszijden van een greppel waar nauwelijks water in staat. Via nog drie stenen tussen de weilanden in komt de grens bij steen 603 uit bij de Grafwegener Straße. Herken ik hier een kogelinslag? Voorlopig volgt de grens de Grafwegener Straße. Sommige stenen zijn goed verborgen. 602-A is weg en wordt niet herplaatst, heb ik mij laten vertellen. Vanaf steen 600-D loopt de grens de akker in. Hier was een tijdje terug nog een erfafscheiding, maar de akker is grensoverschrijdend geworden, hetgeen meestal niet echt bevorderlijk lijkt voor de grensstenen. Alleen steen 600 zelf zie ik nog staan. 598-E staat op of dicht tegen privéterrein en laat ik voor wat het is. Bij 598-D kruist een paadje de grens, tot mijn verbazing. 598-C, B en A staan ook (dicht) op privéterrein. 598-B is het best bereikbaar, aan het begin van een erftoegang. 598-C fotografeer ik op afstand en 598-A laat ik voor wat het is 598 is vanaf de weg te zien. 597 niet, maar daar loopt gelukkig een weg naar toe. Zelfs dan is het nog even goed kijken. Steen 596 bevat kogelinslagen uit de Tweede Wereldoorlog. Steen 595 staat ingeklemd tussen twee tuinen.
Steen 594 staat er een stuk mooier bij. Opvallend is dat deze rond 1900 al als "niet aanwezig" op de topografische kaarten staat. Steen 593 markeeet het "drielandenpunt" Gelderland - Limburg - Nordrhein-Westfalen. Dit punt wilde ik graag als doel halen dit paasweekend en dat is dus gelukt. Helaas is de steen omgevallen, hij ligt plat op de grond met het plaatje naar beneden. Toevallig ben ik op Tweede Kerst dag 2023 ook weer ter plaatse, om te constateren dat er nog niets verander is.
Toch jammer van zo'n markant punt, hopelijk wordt hij nog eens hersteld. Hier eindigt dit Gelderse gedeelte, in het volgende deel volg ik de grens tussen Limburg en Duitsland verder richting Vaals.