NL/BE: paal 268 - 308
In het vorige deel volg ik de grens tot Ossendrecht.
In dit deel zal ik degrens verder in westelijke richting gaan volgen.


Op 5 september 2023 maak ik een eerste beginnetje aan dit gedeelte.
Er zijn maar weinig later toegevoegde gietijzeren palen op de Nederlands-Belgische grens. Gemarkeerde tussenpunten worden doorgaans met stenen aangeduid.
Grenspaal 268-A is de eerste gietijzeren paal van latere datum op de grens vanaf Vaals. Deze is ook voorzien van het jaar van plaatsing: 2000.
De paal staat aan een vreemd weggetje langs het Schelde-Rijnkanaal. Naar het oosten lijkt het nergens op aan te sluiten en vanuit het noordwesten geldt er een inrijdverbod. Bovendien staat er ongeveer op de grens nog eens een hek die het hele weggetje afsluit.
Ik hoopte dat de paal bereikbaar zou zijn vanaf de Scheldelaan, en dat blijkt het geval. Ik moet er alleen heel wat brandnetels voor trotseren, maar dan sta ik oog in oog met deze bijzondere paal.
Aan de overkant staat paal 268, ik kom vast nog een dichterbij, maar heb hem alvast op de foto, als je heel ver inzoomt :-) Deze grenspaal 269 is rond het jaar 2000 zo'n 500 meter naar het westen verplaatst. Nu staat hij mooi op de Scheldedijk aan de oostoever van de Schelde. Ook hier ben ik op 5 september 2023.

Op 8 september 2024 ga ik samen met Jan naar oostelijk Zeeuws-Vlaanderen. We beginnen die dag bij grenspaal 308 en rijden daar vandaan terug. We komen uiteindelijk uit in Nieuw-Namen, bij grenspaal 271.
Jan wilde eigenlijk graag nog door tot 269-A, maar dat lijkt net te ver gegrepen. Het daglicht is nu wel op. We rijden met de auto nog een rondje om paal 270, maar die herkennen we in het donker niet vanaf de weg. Onze voorlaatste paal vandaag is grenspaal 272. Die benaderen we vanaf het weggetje waar tussensteen 271-D staat. Er wordt hier aan de weg gewerkt, maar de steen lijkt het te overleven. De overige drie tussenstenen van paal 271 bezocht ik nog niet. Bij paal 273 eindigt de Koningsdijk, die ongetwijfeld niet zomaar die naam heeft gekregen. De grens liep hier al in de 18e eeuw, zoals verderop ook zal blijken. Grenspaal 274 staat aan een onverhard weggetje. Verderop staan 5 tussenstenen. 274-A hebben we niet bezocht, 274-B herkende ik terplekke niet, maar is een ingegraven steen, tegen het tuinhek aan. 274-C is flink begroeid met hedera. Een straatje verderop zijn steen 274-D en 274-E wel goed te herkennen. Grenspaal 275 staat aan de hoofdweg tussen Clinge en De Klinge. Vlakbij staat ook steen 275-A, in de schutting aan een toerit van een bedrijventerreintje. Er is ook een steen 275-B, maar die staat in iemands achtertuin en laat ik achterwege. Grenspaal 276 staat aan de Hulststraat, die niet meer doorloopt naar Hulst, maar in Nederland meteen een bospad wordt. Grenspaal 277 staat vlakbij de oude spoorweg van Hulst naar Sint-Niklaas, die hier de grens kruiste.
Nog dichter daarbij staat de tussensteen 276-A.
Er is hier ook weer eens een stukje dodendraad zichtbaar gemaakt. Grenspaal 278 is verrassend moeilijk bereikbaar. Vanaf de tussensteen 277-B staat hij staat aan de andere zijde van een rechthoekig Nederlands perceel, dat bij een Belgische tuin is getrokken. Je loopt er heen via tussensteen 277-A. In het bosje dat je door moet zijn veel bomen omgevallen, hetgeen de route bemoeilijkt. Aan de grensovergang van de drukke Gentsestraat/De Stropersstraat staan drie interessante grenspalen bij elkaar. Aan de oostzijde grenspaal 279, aan de overkant een procinciepaal die nog dateert uit de jaren tussen 1815 en 1830, toen België nog bij Nederland hoorde en Koning Willem I alle provincies van grenspalen wilde voorzien.
Vlakbij de provinciegrenspaal staat grenspaal 280, aan de achterzijde van een huis, min of meer op privéterrein. De bewoonster komt net naar buiten en vindt het prima dat we even een foto maken. Naar het westen toe begint een stukje bos, waar we een mooie wandeling doorheen maken. Steen 280-A kunnen we niet vinden en later blijkt de kop in de sloot en de voet op het talud te staan. Daarvoor zijn er nu sowieso te veel brandnetels.
Steen 280-B is minder makkelijk over het hoofd te zien en staat hier mooi in het bos. Grenspaal 281 staat op de mooiste locatie van vandaag. In een verrassend leuk stukje bos, naast een uitkijktoren, die we natuurlijk ook even beklimmen. Grenspaal 282 staat aan de Hellestraat. Achter de huizen moeten nog de tussenstenen 281-A en 281-B staan, maar die laat ik lekker voor wat het is.
Grenspaal 283 staat verderop aan de Hellestraat, waar de grens weer van de weg afbuigt. Hier staat ook een Oostenrijker, zoals die er verderop nog wel meer staan. Deze steen dateert van 1720 en gaf destijds de grens tussen de Oostenrijkse Nederlanden en de republiek der 7 Verenigde Nederlanden aan. Er loopt een ogenschijnlijk mooi pad van paal 283 naar 284, maar wij rijden om met de auto. Hier staat weer een Oostenrijker tegenover de grenspaal, met een flink overgroeid informatiebordje. Grenspaal 285 staat aan een rustig weggetje, zoals we ze in deze regio veel tegenkomen. Ook grenspaal 286 lukte bijvoorbeeld zonder de auto te verlaten. Grenspaal 287 staat een beetje in een voortuin, en we hebben vrede met een foto zonder nummer, want dat staat op de achterzijde. Tussensteen 287-A staat daar waar de "Riet" afbuigt van de grens, goed verstopt in de haag. 287-B zou nog wat verderop moeten staan, maar is té goed verstopt tussen het hoge riet. Verder naar grenspaal 288, waar de Tragel een S-bocht maakt. Ik liep vanaf hier tevergeefs op en neer naar steen 287-B. Grenspaal 289 staat midden in Koewacht, ook al een dorp dat naadloos overloopt van Nederland naar België. Iets verderop in de straat zijn nog twee tussenstenen te vinden. Ook grenspaal 290 staat aan een weggetje in Koewacht. Hij staat een beetje scheef. Grenspaal 291 is er weer waar Jan voor in de auto kan blijven zitten.

Grenspaal 292 is een bijzonder exemplaar. Het origineel werd ooit gestolen en dook later weer op bij een antiquair. Hij staat nu in een achtertuin in Bergen op Zoom. Ik werd daar uitgenodigd op 10 juni 2023 voor een barbecue, toen ik de grenspalengroep nog niet zo lang kende. In zekere zin was dit mijn eerste Zeeuwse grenspaal :-)
Op 8 september 2024 zijn we ter plaatse bij de nieuwe paal 292. Deze is dus later gemaakt en heeft twee gekke tweeën in het nummer zitten. De paal staat overigens verkeerd om; de wapens wijzen naar de verkeerde landen.
Deze paal heeft ook zes tussenstenen, waarvan wij er slechts één bezoeken: het exemplaar dat het makkelijkst bereikbaar is, aan een weggetje, waar de grens overigens bijzonder lijkt te verspringen. De andere stenen staan in de velden, dat geloof ik voor nu wel. Grenspaal 293 staat net wat ver van de weg. We lopen langs de rand van een boerenerf, waar we niemand zien.
Als we terug naar de weg lopen verschijnt er wel een bewoonster, die niet boos is, maar wel teleurgesteld - misschien nog wel erger. We excuseren ons voor de eventuele overlast voor we onze weg vervolgen.
Grenspaal 294 staat gelukkig een stuk dichterbij de weg, direct aan de overkant. De grens volgt nu een oude waterloop, wellicht een kreek, zoals die hier wel meer te vinden zijn. Wij lopen door de al gerooide akker vanuit het oosten, zuidelijk langs het water af. Voor het laatste stukje moeten we even een slootje overspringen. Vanaf grenspaal 295 loopt de grens in een rechte lijn richting tussensteen 295-A. Niet ver daar vandaan staat grenspaal 296, op een mooi plekje bij de Groote Kreek, tegenwoordig in gebruik als visvijver. Hier vandaan volgt de grens weer het water in westelijke richting. Grenspaal 297 staat aan de rand van Overslag, een dorpje dat voor de helft Nederlands en voor de helft Belgisch is. Naast de grenspaal staat een oude Oostenrijkse grenspaal: de enige in Overslag die nog op de originele locatie van ca. 1720 staat.
Vlakbij woont John van Eck, waar wij op bezoek gaan. We worden uitgebreid voorzien van koffie, kletsen heel wat af, en krijgen ook nog eens een rondleiding door Overslag.
John heeft ook een miniatuurversie (schaal 1:2) van grenspaal 297 in zijn voortuin staan.
Wat verderop in de straat tussen 297 en 298 staat ook nog een Oostenrijkse grenspaal. De grenspalen 298, 299 en een oude Oostenrijkse paal uit de jaren 1720 vormen hier een mooi drietal. Naast grenspaal 298 staat het oude douanekantoor. Grenspaal 300 staat op een markante hoek in Overslag. Aan de overzijde staat een Oostenrijkse grenspaal. Wat verder in de straatjes naar beide zijden zijn ook nog 2 Oostenrijkers te vinden. Deze zijn in de loop van de jaren allemaal ooit verplaatst geweest. Grenspaal 301 staat op een mooi hoekje en is wederom in het gezelschap van een "Oostenrijker" Grenspaal 302 staat in een bocht van de weg. Er loopt hier aan Belgische zijde voortdurend een parallelweggetje. De grens loopt hier om de Belgische Sint-Elooispolder heen. Grenspaal 303 staat in een tuin. Eigenlijk wel vreemd, want de haag lijkt netjes de grens te zijn. De bewoonster is thuis en verleent ons toegang door naar de tuinpoort te wijzen. Ze is zeker niet onvriendelijk, maar we zijn ook duidelijk niet de eersten die aanbellen. Vanuit de poort zou je ook een foto kunnen maken. Bij grenspaal 304 blijft Jan weer in de auto zitten. We staan hier aan het einde van een lange dubbele weg, die in feite al vóór grenspaal 302 begon. Grenspaal 305 staat achter een woning, maar in het verlengde van de Overslagdijk loopt een pad waardoor je er vrij gemakkelijk kan komen. In vroegere tijden liepen hier ook een weggetje langs de grenspaal af. Grenspaal 306 is gemakkelijk bereikbaar en weer eens voorzien van een informatiebord over de dodendraad. Grenspaal 307 staat in de bocht van de Molenstraat/Oudenburgse Sluis. Hier begint de Stekkerweg in westelijke richting. De grenspaal heeft maarliefst 7 tussenstenen. De grens loopt hier parallel aan de Stekkerweg, zo'n twintig meter van de weg af. De grensstenen staan aan de rand van het bosje dat overal tussen weg en grens in ligt. Niet alle stenen zijn even makkelijk te vinden, maar ik lokaliseer ze allemaal. Met uitzondering van steen 307-F, die als "verdwenen" te boek staat. Ook in de omgeving kan ik deze niet vinden. Grenspaal 307A is een bijzonder exemplaar. Deze is namelijk geplaatst na aanleg van de Tractaatweg (N62). Het is één van de weinige "extra" grenspalen die later toegevoegd zijn. In dit geval in 2000, het jaar dat ook andere nieuwe palen geplaatst werden.
Er is ook nog een tussensteen verderop, die door de hobbyisten als 307AA genummerd is. We begonnen de dag vandaag bij grenspaal 308. Dit is ook een bijzonder exemplaar, omdat hier ooit een bordje aan hing dat verwees naar het eigenlijke grenspunt in het kanaal. Sinds de verbreding van het kanaal is de paal verplaatst en staat hij iets verder naar het oosten. Ooit stonden ook de palen 309 en 310 aan deze kant van het huidige kanaal, maar de ligging van het kanaal én de grens zijn hier gewijzigd en de locatie van de palen daarmee ook. Hiermee hebben we het einde van oost-Zeeuws-Vlaanderen bereikt.
In het laatste deel volg ik de grens verder tot aan de Noordzee.